Phanxicô Trần Văn TRUNG, sinh năm 1825 tại Phan Xã, Quảng Trị, Cai Ðội, xử trảm ngày 06-10-1858 tại An Hòa dưới đời vua Tự Ðức, phong Chân Phúc ngày 11-4-1909 do Ðức Piô X, kính ngày 06-10.
Ðối với người Việt, tên rất quan trọng vì nó nói lên đức tính và chí hướng của người ấy, nhất là trong trường hợp của vị anh hùng đức tin Phanxicô Trần Văn Trung. Ngài tỏ ra trung thành với quốc gia đồng thời chọn cái chết để trung thành với đức tin.
Phanxicô Trung sinh khoảng năm 1825 tại làng Phan Xá tỉnh Quảng Trị. Cha ngài là cai đội Nhân, chết sớm, mẹ ngài là Nụ đi tái giá. Khi mới lớn, cậu Trung đã gia nhập quân đội. Theo lời khai của nữ tu Catarina Thanh, là con gái đầu lòng, thì dù ở trong quân ngũ cậu Trung vẫn chăm chỉ đọc kinh và giữ đạo, không ai trách cứ được điều gì. Năm 25 tuổi ông Trung lập gia đình với cô Ca cũng ở làng Phan Xá. Hai người sinh hạ được ba người con. Ông Trung vì phải tự lập thân sớm nên rất thành thạo việc đời, hơn nữa tính ông vốn thành thật cương quyết, nói ra là giữ lời nên mọi người đều tin cẩn.
Khi có khóa thi võ ông Trung cùng với 11 người dự thi, nhưng vì có sự đút lót và các quan chia tiền không đều nên việc đến tai vua. Vua Tự Ðức truyền giam tất cả trong tù. Tháng 9-1858 liên quân Pháp và Tây Ban Nha đánh cửa Hàn, Ðà Nẵng, để đòi tự do tôn giáo và buôn bán, vua Tự Ðức cho phép các tù nhân được tình nguyện đi đánh giặc lập công. Cả thảy 12 ngưới lính thi võ đều ghi tên đi. Các quan muốn phòng ngừa người Công Giáo nội ứng nên bắt mọi người trước khi đi đánh ngoại xâm phải dâng hương trước bàn thờ tổ tiên và đạp ảnh chuộc tội. Ông Trung vì muốn giữ đạo nên đã không làm như 11 người kia. Quan liền hạch hỏi: "Sao chú không đạp qua thập giá, đúng chú là người có đạo?"
Ông Trung can đảm thưa: "Vâng tôi là người Công Giáo. Tôi sẵn sàng đi đánh giặc, nhưng phải chối đạo thì không khi nào".
Câu trả lời khảng khái của người lính chiến của Chúa Kitô đã khiến quan tức giận bắt ngài vào ngục trở lại. Ban đêm bốn quan vào tù dụ dỗ ngài bỏ đạo để đi đánh giặc giúp nước, song ngài vẫn một lòng giữ vững đức tin. Không dụ dỗ được ngài, các quan liền cho đánh đòn ba trận, mỗi trận 50 roi. Roi đòn cũng không lay chuyển được người lính dũng cảm, nên các quan giam ngài trong ngục và làm án chém đầu.
Suốt trong hai tháng bị giam trong tù, ông Trung rất sốt sắng đọc kinh cầu nguyện. Vẫn theo lời khai của người con gái lúc ấy mới 8 tuổi đã giúp cha trong một tháng tù thì ngài đã nói: "Ðiều cha mong ước hơn hết là vua kết án tử cho cha. Con không học đạo ở đây được vì hằng nghe những lời xấu xa của người ngoại, vậy con hãy về nhà với mẹ thì hơn. Song con hãy nhớ chắc điều này là dù phải túng cực thế nào thì cũng đừng ở chung với người không có đạo, nhưng hãy ở giữa những người có đạo. Hễ cha sở Quang có khuyên bảo điều gì thì con hãy hết lòng mà giữ".
Lần khác ông Trung khuyên bảo vợ: "Nếu tôi phải chết phen này, xin mình hãy thương mấy đứa con, coi sóc chúng tận tình và đừng đi lấy chồng nữa".
Khi nhớ ra còn mắc nợ người ta, ngài sợ sau này chủ nợ bên lương bắt con mình phải ở đợ thiệt hại phần linh hồn, liền bảo vợ về nhà bán các đồ đạc để trả nợ trước đi kẻo sau này sinh ra nhiều điều bất lợi trong gia đình.
Bản án của các quan viết: "Trần văn Trung, cai đội cơ binh tuyên văn phong bị tố cáo gian lận trong trường thi và đã bị giáng chức cùng phải giam tù. Có tình nguyện đi đánh giặc nhưng không chịu quá khóa vậy phải xử trảm". Vua Tự Ðức đã y án.
Ngày 6-10-1858, năm quan dẫn 60 người lính đem ông Trung ra chợ An Hòa để xử. Một tên lính thị vệ đi trước cầm tấm thẻ bài ghi: "Ðây là người theo tà đạo, các quan theo lệnh vua đem đi chém đầu". Cha Thoại từ Dương Sơn nghe biết tin liền trá hình đến để giải tội. Cha gặp ông Tâm là anh em với đội Trung liền hẹn dấu này là tại nơi xử cứ nhìn về phía trước, thấy ai cầm điếu thuốc giơ lên ngang mắt thì dục lòng ăn năn tội để lĩnh phép tha tội. Tới nơi xử, vị tử đạo đã thấy như lời hẹn liền sốt sắng làm dấu đọc kinh. Tuy nhiên các quan lại bàn nhau: "Lúc này quân Pháp đang ở cửa Hàn nếu họ biết mình giết người có đạo lại tấn công, chi bằng cho người xin lĩnh ý kiến của vua". Mọi người chờ đến tối mới có lệnh của vua truyền chém đầu tức khắc. Khoảng 8 giờ tối các quan truyền lệnh hành quyết. Vị anh hùng xưng đức tin quì gối giữa pháp trường, lấy vôi ghi dấu thánh giá ở cổ rồi đưa đầu cho lý hình chém.
Lý hình tuốt gươm chém đứt đầu rồi bỏ đó, các quan cấm không được ai lấy xác trong ngày. Ðến ngày 8-10 các bổn đạo đem xác về chôn ở họ Dương Sơn.
Đã đọc: 566 |